Page 239 - Palm-Leaf-Manuscript-Wrap-in-Northeast Thailand

ผ้าปัก Pha Pak (Embroidered cloth)

ผ้าห่อคมั ภรี ป์ ระเภทผา้ ปกั ในภาคอีสาน มักจะไมม่ ผี ู้ใดกลา่ ว It is uncommon to present Pha Pak as Pha Ho Kham
ถึงหรือเสนอภาพให้เห็น ทั้งน้ีอาจเนื่องมาจาก ไม่พบผ้าห่อคัมภีร์ Phi as they are rarely found in Isan. According to our survey
ใบลานกลมุ่ นม้ี ากอ่ นหรอื มไี มม่ ากนกั จากการสำ� รวจคมั ภรี ใ์ บลานตาม in 60 temples, there are quite a number of Pha Pak made
วดั จำ� นวน ๖๐ วัดพบว่า มีผ้าหอ่ คมั ภรี ์ที่เปน็ ผา้ ปัก และต้ังใจสรา้ งขนึ้ specifically for the purpose of manuscript wraps. They are
เพ่อื หอ่ คัมภีร์โดยเฉพาะ โดยพจิ ารณาจากข้อความบนผนื ผา้ ทแ่ี สดง believed to be made by the local Isan weavers who be-
เจตนาในการสรา้ งและคำ� อทุ ศิ ปรากฏอยบู่ างผนื ผา้ ปกั เหลา่ นจี้ ะปะปน longed to the Tai Lao, Chinese, or Vietnamese. The most
อยู่กับผ้าห่อประเภทอื่น และมีไม่มากนัก เม่ือพิจารณาฝีมือการปัก commonly found one is called Muak Kab or Kra Jom Hua
การสรา้ งลวดลายบนผนื ผา้ เชอ่ื มน่ั วา่ เปน็ ฝมี อื ของชา่ งในทอ้ งถน่ิ อสี าน which is a head garment - like a visor or a marquee - made
ซง่ึ อาจจะป็นชา่ งไทยลาว ช่างจนี หรอื ชา่ งญวน ซึ่งอยู่ในภาคอีสานมา for a person who is going to attain the ordination
นานแลว้ และมที กั ษะการปกั ผา้ เปน็ พเิ ศษ อกี ทงั้ มหี ลกั ฐานวา่ งานปกั ceremony or even for the Bun Bang Fai (Rocket Festival).
ผ้าลกั ษณะน้ี ปรากฏในชมุ ชนมานาน น่นั คือ การปักหมวกกาบหรือ
กระโจมหัว ส�ำหรับนาคสวมศีรษะเข้าสู่พิธีบวชพระ เณรในวันบวช
หรอื ในพธิ เี ถราภเิ ษกพระสงฆ์ แมแ้ ตบ่ ญุ บง้ั ไฟ แตล่ ะชมุ ชนกไ็ ดอ้ อกแบบ
หมวกกาบใหไ้ ทไฟสวม เดินร้องกาพยเ์ ซง้ิ ไปในชมุ ชน จนกลายมาเปน็
หมวกกาบในขบวนฟ้อนเซ้ิงบั้งไฟ แทบทุกชมุ ชน

หมวกกาบหรือกระโจมหัว ในพิพิธภัณฑว์ ดั เกษมส�ำราญ อำ� เภอตระการพืชผล จงั หวัดอุบลราชธานี
Muak Kab or Kra Jom Hua. Wat Kasemsamran Muesum in Trakhanpuechphon, Ubon Ratchathani.

238 รองศาสตราจารยว์ ณี า วีสเพ็ญ
Associate Professor Weenah Weesapen