Page 101 - Palm-Leaf-Manuscript-Wrap-in-Northeast Thailand
P. 101
สภาพของคมั ภรี ์ใบลานภาคอสี านในปัจจบุ ัน The Present Condition of Palm - leaf
Manuscripts in the Isan Region
ปจั จบุ นั คมั ภรี ใ์ บลานทพ่ี ระสงฆใ์ ชใ้ นการเรยี นรพู้ ระไตรปฎิ ก
และสาระความรู้อ่นื ๆ แบบในอดีตได้หมดไป เนือ่ งจากไดเ้ รยี นรผู้ า่ น Presently, the palm - leaf manuscripts used for
เอกสารที่พิมพ์เป็นหนังสือและเป็นอักษรไทยปัจจุบัน ท�ำให้คัมภีร์ใบ studying the Tripitaka and other knowledge have been
ลานไมไ่ ดน้ ำ� มาใชใ้ นวดั วาอารามเทา่ ทคี่ วร แมม้ กี ารเรยี นบา้ งกม็ กั เปน็ disappeared. Because of the printing culture, the palm - leaf
พระเถระผใู้ หญท่ มี่ คี วามสามารถในการอา่ นตวั อกั ษรธรรม อกั ษรขอม manuscripts have not been used in temples as before.
อกั ษรไทยนอ้ ยเพยี งบางรปู เทา่ นนั้ แมว้ า่ บางวดั หรอื โรงเรยี นพระปรยิ ตั ิ Though there are some uses, they are only read by a few
ธรรม มหาวิทยาลยั สงฆ์บางแห่งไดส้ ืบทอดการอ่านอกั ษรโบราณโดย senior monks who are still able to read the Tham, Khmer,
เปิดเรียนเป็นรายวิชา ก็ยังท�ำได้ไม่เต็มที่นัก เพราะพระอาจารย์ที่ and Thai Noi letters. Although some temples, Buddhist
สามารถอ่านได้ สอนได้มีจ�ำนวนจำ� กัด ในวัดต่าง ๆ ท่ีมีตู้พระธรรม schools and universities have inherited the reading of
หบี พระธรรม และผา้ หอ่ คมั ภรี ์ ใบลานหลายวดั และไมไ่ ดเ้ กบ็ รกั ษาให้ ancient scripts, it is still not fully practical as there are a
เปน็ ระเบยี บ หรือรคู้ ุณค่านัก เพราะไมไ่ ดใ้ ช้เรยี นรู้ หรือน�ำมาใช้เทศน์ limited number of instructors who are able to do so. Many
แต่หลายวัดและเก็บไว้ในห้องอย่างดี โดยถือว่าคัมภีร์ใบลานเป็น temples do not take care and keep the manuscripts in a
สง่ิ ศกั ดส์ิ ทิ ธิ์ ไมใ่ หฆ้ ราวาสแตะตอ้ ง แตก่ ไ็ มเ่ คยเปดิ ตหู้ รอื หบี พระธรรม good condition as there is no use of them. Some temples
มีผลใหค้ มั ภีร์ใบลานอยใู่ นลักษณะเก่าเกบ็ ช�ำรุดดว้ ยกาลเวลา ผ้าหอ่ keep the manuscripts too well ; they consider the
คมั ภรี ข์ าด เปอ่ื ยยยุ่ หลายวดั กน็ ำ� ใบลานมาบดทำ� มวลสารในการสรา้ ง manuscripts sacred and not to be touched by common
พระเคร่ือง เพราะถือว่า ใบลานได้จารธรรมะของพระพุทธเจา้ ยอ่ มมี people. They never open the cabinets and chests, then
พุทธคุณมาก อย่างไรก็ตาม ในระยะหลัง เม่ือมีการเรียนรู้เก่ียวกับ resulting in the old - manner, damaged manuscripts, and
ภูมปิ ญั ญาท้องถ่นิ ในสถานศึกษา ทั้งสงั กัดกระทรวงศึกษาธิการ และ the torn, bloated Pha Ho Kham Phi. Many temples grind
กระทรวงอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม มีหลักสูตร the palm leaves to create Buddhist amulets as the leaves
รายวิชาเกี่ยวกบั เรือ่ งของทอ้ งถ่ิน เช่น วรรณกรรมท้องถนิ่ ภาษาถิ่น are considered sacred. However, in recent years, the Min-
ภาษาและตัวอักษรไทย คติชนวทิ ยาในบางสถานศึกษา กม็ ีสว่ นท�ำให้ istry of Education and the Ministry of Higher Education,
เกิดการเรียนรู้ในวัดวาอาราม ในชุมชน และมีส่วนกระตุ้นให้วัดเป็น Science, Research and Innovation has provided courses on
แหลง่ เรียนรู้ดา้ นอน่ื ๆ ตามมา รวมทง้ั เร่อื งคัมภรี ใ์ บลานดว้ ย local matters such as local literature, dialect, language and
ในระยะ ๑๗ ปีที่ผ่านมา มหาวิทยาลยั มหาสารคามได้ส�ำรวจ letters, and folklore in some educational institutes.
คัมภีร์ใบลานตามวัดต่าง ๆ ในภาคอีสานหลายจังหวัดในโครงการ In the past 17 years, the Northeastern Palm - leaf
อนุรักษ์คัมภีร์ใบลานภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยเร่ิมแต่ปี พ.ศ. Manuscripts Conservation Project, Mahasarakham
๒๕๔๖ เปน็ ต้น มา ถงึ ปจั จบุ นั ปี พ.ศ. ๒๕๖๔ ในระหว่างการท�ำงาน University has surveyed palm - leaf manuscripts at various
ของคณะส�ำรวจน้ัน ได้พบเห็นคัมภีร์ใบลานรวมทั้งสิ่งท่ีเกี่ยวข้องกับ temples in the northeastern provinces since 2003. During
วัฒนธรรมใบลานในวดั ต่าง ๆ จำ� นวนมาก เฉพาะอย่างยิ่งผา้ ห่อคัมภรี ์ the work of the survey team, we have seen a lot of
ใบลาน ซ่ึงเป็นจุดประสงค์หลักของหนังสือเล่มนี้ โดยพบว่า ผ้าห่อ palm - leaf manuscripts and objects related to the palm
คัมภีร์แต่ละวัดมีความหลากหลายในของลักษณะผืนผ้า ลวดลายที่ - leaf culture. Investigating on the Pha Ho Kham Phi, as one
ปรากฏ เทคนิคการทอ และการน�ำมาใช้หอ่ มที ั้งลักษณะท่ีคลา้ ยคลงึ of the objects of this project, is the main purpose of this
กนั และแตกตา่ งกนั แตก่ ส็ ามารถมองเหน็ เอกลกั ษณข์ องแตล่ ะพนื้ ทไ่ี ด้ book. We have found that Pha Hom Kam Phi are truly
100 รองศาสตราจารย์วณี า วีสเพ็ญ
Associate Professor Weenah Weesapen
