Page 108 - Palm-Leaf-Manuscript-Wrap-in-Northeast Thailand
P. 108
“อยากกนิ ขา้ ว ใหป้ ลูกใสพ่ ะลานหนิ “If you need to eat, plant rice on a stone field. If
อยากมศี ีล ให้ฆ่าพ่อตแี ม่ you practice precepts, kill your father, and hit your
อยากมีคนมาแหว ่ ให้ฆ่าหมูเ่ ดียวกัน mother. If you want to go far, kill your friends. If you
อยากขึน้ สวรรค ์ ให้ไปแก้ซน่ิ ในวัด” want to go heaven, undress at a temple.”
คำ� กลา่ วทย่ี กมาขา้ งตน้ นี้ คนโบราณทง้ั พระสงฆแ์ ละฆราวาส This form of statement is often heard by old monks
ท่ผี า่ นการบวชเรียนแลว้ มักจะไดย้ นิ บ่อย ๆ เป็นคำ� กล่าวเชิงปรศิ นา and people who have been ordained. It is a riddle that is
ธรรมทผี่ ใู้ หญใ่ ชส้ อน หรอื บอกสอนคนใหร้ จู้ กั ธรรม และนำ� ไปประพฤติ used to teach people about Dhamma and put into practice
ปฏบิ ตั ิ ในเรอื่ งที่เกี่ยวกบั การท�ำบญุ การลดละกเิ ลสภายในตน การมี philanthropy, selflessness, and generosity. To understand
น�้ำใจไมตรี และการศึกษาธรรมะ การทีจ่ ะเข้าใจเน้อื หาและเจตนาใน this message requires knowledge of figurative interpretation
การกลา่ วข้อความน้นี ้ัน ต้องอาศัยภมู ิรใู้ นการตีความถอ้ ยคำ� ทปี่ รากฏ as the conditions of each sentence are paradoxical -
ให้เข้าใจ ข้อความข้างต้นหากแปลความหมายตรงตามตัวอักษร impossible to achieve. For instance, it is impossible to grow
วรรคหนา้ กบั วรรคหลงั เปน็ ข้อความที่ขัดแยง้ กัน ไมส่ ามารถเปน็ ไปได้ rice on a stony field. In fact, the above riddle is the art of
เชน่ ปลกู ขา้ วใสพ่ ะลานหนิ ซงึ่ ทำ� ไมไ่ ดอ้ ยแู่ ลว้ แตแ่ ทจ้ รงิ แลว้ ขอ้ ความ creating though - provoking ideas. It is considered the
ขา้ งตน้ เปน็ ศลิ ปะในการสรา้ งถอ้ ยคำ� ชวนใหค้ ดิ นบั เปน็ ภมู ปิ ญั ญาของ wisdom of the Isan people that often play word puzzles
คนอีสานสมัยก่อน ท่ีมักผูกปริศนาในถ้อยค�ำเพ่ือเป็นการฝึกสมอง as an intellectual playground. This type of riddle - in Isan
ทดลองปญั ญาไปในตัว การผูกถ้อยคำ� ลักษณะน้ีเรยี กว่า “ผญา” - is called “Phaya” .
บทผญาขา้ งตน้ หากตคี วามและอธบิ ายความหมายทลี ะบรรทดั Phra Maha Suwat Panyavachiro has explained this
พระมหาสวุ ัฒน์ ปญฺญาวชโิ ร ได้อธบิ ายไวอ้ ย่างน่าสนใจ ดังน้ี riddle as follows :
อยากกินขา้ วใหป้ ลกู ใสพ่ ะลานหนิ หมายถงึ ถ้าอยากได้บุญ “If you need to eat, plant rice on a stone field.”
ให้หมั่นท�ำบุญในบวรพระพุทธศาสนา การปลุกข้าวบนลานหิน ก็คือ means offering food to monks. Rice is like a merit and the
การท�ำบุญตักบาตร ขา้ วก็เปน็ เหมือนบญุ หินกเ็ ปน็ เหมอื นบาตรหรือ stone field is like a monk’s alms bowl. Planting rice is
นาบุญ การที่ปลกู ขา้ วคอื บุญลงในนาบุญคือบาตรของพระ ก็เปน็ การ therefore to grow your merit on a merit field.
บ�ำเพ็ญบุญเอาไว้เป็นเสบียง เพ่ือจะได้กินข้าวคือบุญน้ัน ทั้งในชาตินี้ “If you practice precepts, kill your father, and hit
และในชาติหนา้ your mother.” means getting rid of all unwholesome
อยากมศี ลี ใหฆ้ า่ พอ่ ตแี ม่ หมายถงึ ถา้ อยากเปน็ คนมศี ลี มธี รรม defilements (i.e., greed, hatred, and delusion) which are
กใ็ หก้ �ำจัด ตดั กเิ ลส อกุศลมูล คือ โลภะ โทสะ และโมหะ อนั เปน็ ดุจ like parents who have occupied our minds since birth. If
พ่อแม่ท่ีครอบครองจิตใจเรามาตั้งแต่ก�ำเนิด ถ้าฆ่ามันออกไปจากจิต someone can get rid of those thing, s/he will become a
จากใจโยมไดแ้ ล้ว ไม่เปน็ ผขู้ อ้ งเกีย่ วดว้ ยโลภ โกรธ หลงไม่เป็นผ้ตู กอยู่ person with morals and virtues.
ภายใต้อ�ำนาจของกิเลสที่ถือว่า เป็นพ่อแม่เหล่าน้ันแล้ว ก็จะเป็นผู้มี “If you want to go far, kill your friends.” means to
ศลี มธี รรม นัน่ เอง be humble and generous. Killing a friend in this context is
to kill your stinginess. A person who is selfless will always
be loved.
ผ้าหอ่ คมั ภีรใ์ บลานในภาคอสี าน : อัตลักษณแ์ ละการแพร่กระจาย 107
Palm Leaf Manuscript Wrap in Northeast Thailand : Identity and Diffusion