Page 227 - Palm-Leaf-Manuscript-Wrap-in-Northeast Thailand

นอกจากผา้ หอ่ คมั ภรี ใ์ บลานทเ่ี ปน็ เครอ่ื งนงุ่ หม่ ของคนในชมุ ชน Besides these fabrics, it has been found that monk’s
ดังกล่าวมาแล้ว ยังพบว่า ผ้าจีวรพระได้รับการน�ำมาหุ้มห่อคัมภีร์ robes, both old and new, are also popularly used as Pha
ใบลานจำ� นวนมาก ซง่ึ มที ง้ั จวี รทแี่ สดงวา่ ไดใ้ ชห้ อ่ มาเปน็ เวลานานปะปน Ho Kham Phi. This reflects that, even though the culture
กับผ้าจีวรใหม่ และยังมีผ้าด้ายดิบปะปนอยู่ไม่น้อย สะท้อนว่า แม้ of consecrating Pha Ho Kham Phi is gradually decreaSing,
วฒั นธรรมการใชค้ มั ภรี ใ์ บลานในการศกึ ษาเลา่ เรยี นจะลดลง การถวาย many temples still considered the manuscripts important
ผ้าห่อคัมภีร์จะเลือนหายไปจากบางชุมชน แต่หลายวัดก็ยังคงเห็น and therefore keep them in as durable condition as
คณุ คา่ ของคัมภรี ์ใบลาน จึงได้นำ� ผ้าที่มอี ยู่มาหมุ้ ห่อเพอ่ื รกั ษาไวเ้ ท่าที่ possible.
จะท�ำได้
๒. Cloth woven to be used specifically
๒. ผ้าทีส่ ร้างเพื่อหอ่ คัมภีร์โดยตรง as a manuscript wrap (Pha Ho Kham
Phi)
ผา้ หอ่ คมั ภรี ใ์ บลานอกี กลมุ่ หนงึ่ ทพี่ บมาก ควบคมู่ ากบั การใช้
ผา้ แพรพรรณทเี่ ปน็ เครอ่ื งนงุ่ หม่ มาหมุ้ หอ่ กค็ อื ผา้ ทจ่ี งใจสรา้ งขน้ึ ถวาย Apart from being made as everyday garments, some
วัดเพ่ือห่อคัมภีร์ใบลานโดยเฉพาะ โดยจัดท�ำให้มีขนาดพอเหมาะกับ fabrics are made specifically as manuscript wraps. These
การห่อหุ้มคัมภีร์ใบลาน มีการสานไม้ไผ่ หรือหญ้าหางหมาว้อเป็น fabrics are made in perfect size together with crafted
เผอื กรองรบั ดา้ นลา่ งประคองใหค้ มั ภรี ไ์ มห่ กั งอ ผา้ ทจี่ ดั ทำ� ขน้ึ น้ี มกั เปน็ bamboo to keep the manuscripts in good shape. Therefore,
ผ้าผืนเล็กพอเหมาะในการห่อคัมภีร์ผูกเล็ก ๆ เพ่ือน�ำข้ึนเทศน์บน these fabrics are usually small and convenient to use.
ธรรมมาสน์ในโอกาสต่าง ๆ ประเภทของผ้าท่ีน�ำมาท�ำ ได้สะท้อน Pha Khit
อัตลกั ษณ์ดา้ นผา้ ทอของภาคอีสานคอื ใชผ้ า้ มัดหม่ี ผา้ ขดิ ฝ้าย ผา้ ขดิ Appeared in indigo, black and white, Pha Khit are
ไหม ผ้าขิดไหมแกมฝ้าย ผ้าขิดยกเส้นเงินเส้นทอง ว่ามีวัฒนธรรม usually made of natural silk and cotton and later develop
การทอผ้าเหลา่ น้ีในสังคมอีสานมายาวนาน ขอยกตวั อยา่ ง ดังนี้ into colorful wefts and aftificial cotton. Many temples use
the Khit technique (raised pattern) to highlight the name
ผ้าขิด of their weavers and year they are made.

ผา้ ขดิ หอ่ คมั ภรี ์ เปน็ ผา้ ทพ่ี บจำ� นวนมากอาจเทา่ หรอื มากกวา่
ผา้ ซน่ิ ดว้ ยซ�้ำ ทั้งนีอ้ าจเนือ่ งจากการทอผา้ ขิด เป็นการสร้างลวดลาย
บนผนื ผา้ ซงึ่ เปน็ อตั ลกั ษณท์ สี่ ำ� คญั อกี อยา่ งหนงึ่ ของชาวอสี าน ทงั้ ชาว
ไทยลาวและผู้ไท เพราะมีการสร้างหมอนลายขิดไปถวายวัดมาแต่
โบราณ และมีลวดลายหลายชนิด จึงสามารถดัดแปลงมาเป็นผ้าห่อ
คัมภีร์ได้สวยงามและขนาดพอเหมาะ พบเกือบทุกวัด มีทั้งขิดฝ้าย
ขิดไหม ผ้าขิดห่อคัมภีร์ใบลานในระยะแรก ๆ สีเส้นพุ่งที่เป็นลาย
ส่วนใหญ่เปน็ สคี ราม หรอื สีด�ำ พน้ื สขี าว ตอ่ มาจึงมพี ฒั นาการมากขึน้
โดยใช้เส้นพุ่งสีต่าง ๆ และเป็นด้ายประดิษฐ์ สีพ้ืนของผ้าเร่ิมมีสีสัน
เชน่ เดยี วกนั หลายวดั มกี ารทอขดิ ตวั อกั ษรบอกชอื่ ผสู้ รา้ งผา้ หอ่ คมั ภรี ์
ปีที่สร้าง บางผืนใช้วิธีการปักเดินเส้น ลวดลายของผ้าขิดแต่ละแห่ง

226 รองศาสตราจารยว์ ณี า วสี เพ็ญ
Associate Professor Weenah Weesapen